Yenidoğan reflüsü, bebeklerde reflü gibi terimleri duymuş olmalısınız. Bebek reflüsü, yenidoğan bebeklerde çok sık görülen bir durumdur. Bebeğin beslenmesinin önünde bir engel olabilen bebek reflüsünün nedenleri ve yapılabilecekler konusunda bilgi edinmek bu nedenle önemlidir. Öncelikle bebeğinizde reflü olabileceği konusunda endişeleriniz varsa mutlaka bir sağlık uzmanına danışmalısınız. Sağlık uzmanı, bebeğin durumunu değerlendirerek en doğru seçenekleri size sunacaktır. Peki, bebek reflüsü nedir ve neden olur? Gelin, bu konuda biraz bilgi edinelim.
Bebeklerde Reflü Nedir ve Neden Olur?
Bebek reflüsü, mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçması durumudur. Normalde, mide içeriği yiyeceklerin sindirimi sırasında mideye geri kaçmaması için alt özofageal sfinkter adı verilen bir kas tarafından kapanır. Ancak bebeklerin alt özofageal sfinkteri tam olarak gelişmediği için, mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçma olasılığı daha yüksektir. Bebek reflüsünün tanımını özetledikten sonra bebeklerde neden reflü olur sorusunun cevabına bakalım.
Bebeklerde Reflü Neden Olur?
“Reflü” yanlış bir algı ile yaşlanmayla ilişkilendirilir. Oysa yaştan bağımsız pek çok nedeni vardır. Yenidoğan bebeklerde de, yetişkinlerde de, yaş almış bireylerde de görülebilir.
Bebeklerde reflüye neden olan faktörler şunlar olabilir:
-
Alt Özofageal Sfinkterin Gelişmemesi
Bebeklerin sindirim sistemi henüz tam olarak gelişmediği için, mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçma olasılığı daha yüksektir. Zamanla mide gelişecek ve bu durum hafifleyerek sona erecektir.
-
Mide Kapasitesinin Aşılması
Bebeklerin mide kapasitesi sınırlıdır ve daha hızlı dolabilir. Aşırı beslenme, onları yorabilir. Bu durumda, mide içeriği yemek borusuna geri kaçma olasılığı artar.
Bebeklerin yatarken veya dik duruşta iken mide içeriği daha rahat yemek borusuna geri kaçabilir. Ayrıca bebeklerin emzirme veya biberonla beslenme sırasında hızlı bir şekilde yemek yemesi veya çok fazla hava yutması reflüye neden olabilir. Hava yutmayı önleyen biberon kullanımı bu açıdan önemlidir. Ayrıca emzirme sırasında da annenin doğru emzirme pozisyonları konusunda bilinçli olması gerekir.
-
Besin İntoleransı veya Alerjisi
Bazı bebeklerde, süt proteini alerjisi veya laktoz intoleransı gibi besin intoleransı veya alerjisi reflüye yol açabilir. Burada doğru bilgi ancak hekimden alınabilir.
-
Mide Kaslarının Zayıf Olması
Bazı bebeklerde, mide kasları zayıf olabilir ve bu da mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçma olasılığını artırabilir.
Bebeklerde Reflü Belirtileri Nelerdir?
Pek çok ebeveyn, bebeğinde reflü olup olmadığını merak eder. Bebeklerde reflü nasıl anlaşılır sorusunun cevabı için bazı temel belirtilere bakılabilir. Bebek reflüsü; genellikle dış dünyaya alışma evresinde yaygın görülen ve normal karşılanan bir durum olmasına rağmen bazı durumlarda rahatsızlık veya komplikasyonlara neden olabilir. Eğer bebeğinizde reflü belirtileri varsa veya endişeleriniz varsa, bir sağlık uzmanına danışmanız önemlidir. Belirtileri kendi başınıza değerlendirmeye çalışmak yerine sağlık uzmanına başvurmalısınız.
Bebek reflüsünün belirtileri arasında şunlar bulunabilir:
- Sık sık kusma veya öğürme
- İştahsızlık ve beslenmeyi reddetme
- Sık sık huzursuzluk, ağlama ya da uykusuzluk
- Ağızda ekşi tat veya asit kokusu
- Öksürük nöbetleri
- Yetersiz kilo alımı veya büyüme geriliği
- Yenidoğan ve bebek reflüsünde anlık solunum durmaları gözlenebilir. Ayrıca bazen hırıltılı solunum, burun tıkanıklığı, huzursuzluk gözlenir.
- Beslenme sonrası ağlama gözlenir.
- Tekrarlayan ve uzun süren üst solunum yolu enfeksiyonları önemli bir belirtidir. Ayrıca tekrarlayan orta kulak iltihapları da reflüye işaret edebilir.
Bebek reflüsü genellikle yaşamın ilk aylarında ortaya çıkar ve genellikle 12-18 ay içerisinde kendiliğinden azalır. Reflü, birçok bebekte normal bir durumdur ve genellikle tedavi gerektirmez. Ancak, bazı durumlarda bebeklerde rahatsızlık veya komplikasyonlara neden olabilir. Bu durumda, doktorunuz tedavi seçenekleri hakkında size bilgi verebilir ve gerektiğinde ilaçlar veya diyet değişiklikleri önerebilir.
Bebeklerde Reflü Türleri
Reflü, mide içeriğinin yani süt ya da besinlerin herhangi bir nedene bağlı olarak yemek borusuna doğru geri kaçması olarak tanımlanır. Bebeklerde görülen reflü ikiye ayrılarak incelenir:
En sık da ilk 1 yaşta ortaya çıkar. Bunun nedeni ise bu dönemde mide ile yemek borusu arasındaki sfinkter denilen kaslı yapının gelişmemiş olması ve bunun da geriye doğru kaçaklara yol açması. Bebeklik döneminde başlayan fizyolojik reflünün yüzde 80 gibi büyük bir oranı, zaten kendiliğinden ortadan kalkar. Endişelenecek bir şey yoktur.
-
Yanlış Beslenme Sonucu Oluşan Reflü
Bu reflü, tedavi edilemezse bir yaşından sonra da devam eder. Aşırı besleme, yanlış yatırma, beslenme sonrası hemen uyutma gibi eylemler reflüye neden olabilir.
Bebek Reflüsünün Neden Olduğu Komplikasyonlar
Bebek reflüsü, genellikle bir yaşından sonra geçer. Ama bebeğinizde sürekli fışkırarak kusma, ateş varsa mutlaka hekime baş vurmanız gerekir. Uzun süren ve tekrarlayan öksürük ile kusmalar görüldüğünde hastaneye gitmek için zaman kaybetmemeniz önemlidir. Peki, reflünün nedenleri nelerdir?
Bebek Reflüsünün Nedenleri
Bebeklerde reflü fizyolojiktir ama bebeği beslerken ve uyuturken yapılan hatalar da reflüyü tetikler.
- Bebeği ilk 1 yaşta en az 30 derecelik açıda bir yatakta yatırmayıp, düz bir yatakta yatırmak bazen reflüyü tetikler.
- Besledikten hemen sonra yatış pozisyonuna getirmek de reflüye neden olur. Bunun yerine bir süre kucak tutmak, gazını çıkarmak sonra yatırmak gerekir.
- Yatmadan hemen önce beslemek de reflüyü tetikler. Emzirmeden sonra en az on dakika beklenmelidir.
- Beslenme sonrasında gazını çıkarmamak reflüye neden olabilir. Beslenme sonrasında mutlaka bebeğin gazını çıkarmak gerekir.
- Emziren anneler, bebeğin doyduğunu anlayabilir çünkü bebek, memeden uzaklaşır. Ama mama ile beslenen bebeklerde bunu anlamak biraz zor olabilir. Mide kapasitesini aşacak şekilde aşırı beslemek de reflüye neden olur.
Bebek Reflüsü Nasıl İyileşir?
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi genellikle bir yaşından sonra geçer. Geçmemesi halinde hekime başvurarak gerekli tedaviyi uygulamak önemsenmelidir. Bebeğin reflü olmaması için aşağıdaki faktörlere dikkat edilebilir:
- Biberonu belirli bir açıyla tutup ağzına hava kaçmamasına veya gaz yapmayan biberon kullanmaya dikkat etmek
- Bebeği besledikten sonra gazını çıkarmak
- Beslenme sonrası hemen yatırmamak
- 30 derecelik açıyla yatırmaya dikkat etmek
- Az az ve sık beslemeyi tercih etmek
Biberon Emziğiyle Reflü İlişkisi
Biberon emziği, doğrudan reflü nedeni olmaz ama beslenme şeklindeki pek çok detay reflüyü tetikleyebilir. Biberonun gaz yapmayan biberon olması, biberon emziğinin ucunun doğru miktarda delik olması gibi detaylar önemsenmelidir. Biberonla ilgili dikkat edilmesi gerekenler şöyle özetlenebilir:
- Bebeğinizi beslemek için kullandığınız biberon emziğinin deliğinin ideal büyüklükte olmasına dikkat edin.
- Biberonun bebeğin yaşına göre seçilmesi gerekir. Çünkü delik yaşına göre çok büyükse bebek hava yutabilir, delik çok küçükse beslenmekte güçlük çekecektir.
- Biberonun gaz yapmaması hava kaçırmaması önemlidir.
Bebeklerde reflü, son yıllarda çok sık karşılaşılan bir durumdur. Bebek reflüsü hakkında bilgi edinmek daha duyarlı ve doğru bir yaklaşımla bebeğinizin beslenmesini sağlamanıza yardım eder. Elbette hekim görüşü ile ilerlemek çok önemlidir.